Orta Doğu’da Bu Hafta Ne Oldu ? : Fas’ta Bu Hafta
Orta Doğu’da Bu Hafta Ne Oldu ? : Fas’ta Bu Hafta
Fas’ta Hükümet Seçimleri ve Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Yenilgisi
On yıl önce İslamcı Adalet ve Kalkınma Partisi, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’yu kasıp kavuran Arap Baharı protestolarının ardından yapılan seçim reformlarının ardından ülkenin parlamentodaki en büyük partisi olmuştu.
Ancak on yıl sonra, 125 sandalyesinin 12’si dışında hepsini kaybederek en büyük sekizinci parti haline geldi.
Fas Kralı 6. Muhammed, liberal Ulusal Bağımsızlar (RNI) partisinden Aziz Akhannouch’u başbakan olarak atadı ve hükümet kurmasını istedi. Aziz Akhannouch, monarşiye yakın görülen bir milyarder olarak biliniyor.
RNI, Çarşamba günkü parlamento seçimlerinde ülkeyi on yıldır yöneten İslamcı partiyi yenerek en büyük parti olarak ortaya çıktı.
Arabi21’in haberine göre Fas’ın eski Başbakanı Abdelilah Benkirane, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (PJD) aldığı seçim yenilgisinin “şok” olduğunu ve “acı çektiğini” söyledi. Benkirane, partinin eski bir genel sekreteri ve bir an önce bir parti konferansının yapılabilmesi için halefine yardımcısı lehine istifa etmesi çağrısında bulundu.
Afganistan’da Bu Hafta
Son üç haftadır, eski Taliban karşıtı komutan Ahmed Şah Mesud’un oğlu Ahmed Mesud, geçen ay Taliban’ın Afganistan’ı hızlı bir şekilde ele geçirmesinden kurtulan tek eyalet olan Panjshir’de Taliban yönetimine karşı silahlı direnişe liderlik ediyordu.
Taliban ise Kabil’i ele geçirdikten üç hafta sonra Afganistan’ı ele geçirmeyi tamamlayarak, son durak olan Panjshir eyaletinde muhalif güçlere karşı zafer kazandığını iddia etti.
Birleşmiş Milletler, ülkenin siyasi ve ekonomik krizleri ele alınmadıkça Afganistan nüfusunun yaklaşık yüzde 97’sinin yoksulluk sınırının altına düşebileceği konusunda uyardı.
İran, Taliban’ın geçici kabineyi kurmasından kısa bir süre sonra komşu Afganistan’da “kapsayıcı” bir hükümet kurulması çağrılarını vurguladı.
Afganistan’ın eski Cumhurbaşkanı Eşref Ghani, geçen ay Taliban’ın başkent Kabil’e girdiği gün ülkeden kaçtığında yönetiminin sona ermesi nedeniyle Afganlardan özür diledi ve “Afganları terk etme” niyetinin asla olmadığını söyledi.
Afganistan’ın yeni başbakan vekili, Al Jazeera ile özel bir röportajda, Taliban geçen ay iktidarı ele geçirdiğinde kaçan eski yetkilileri ülkeye geri dönmeye çağırdı ve grubun “güvenlik ve emniyetlerini garanti edeceğini” söyledi.
ABD’nin çıkışından bu yana Kabil’den ilk sivil uçuş Doha’ya indi. Qatar Airways, ABD’nin çekilmesinden bu yana Afganistan’dan ilk ticari uluslararası uçakta yolcuları taşımaya başladı.
Geçen hafta ülke genelinde artan sayıda protesto meydana geldi ve birçok Afgan, Taliban’ın 1996 ve 2001 yılları arasındaki önceki saltanatının tekrarlanmasından korkuyor.
Yüzlerce kişi salı günü Kabil’de düzenlenen ve Taliban muhafızlarının kalabalığı dağıtmak için ateş açtığı çok sayıda mitingde toplandı.
Taliban savaşçıları, Afganistan’ın başkenti Kabil’deki protestoları izledikleri için gazetecileri dövüp gözaltına almakla suçlanıyor ve grubun medya özgürlüğü konusundaki vaatleri hakkında soru işaretleri yaratıyor.
Taliban, ABD’yi yeni içişleri bakanı Sirrajudin Hakkani’yi ABD terör listesinde tuttuğu için 2020’de imzalanan barış anlaşmasını ihlal etmekle suçladı.
Çin, Taliban’ın yeni hükümetinin üyelerini açıklamasının ardından Afganistan’a koronavirüs aşıları da dahil olmak üzere en az 31 milyon dolar değerinde acil yardım teklif ettiğini duyurdu.
Guardian’ın bildirdiğine göre, Taliban hükümeti, kadınların spor müsabakalarını katılmalarını “uygunsuz” ve “gerekli” olmadığını iddia ederek yasakladı.
İsrail Hapishanesinden Kaçan Filistinli Mahkumlar
Altı Filistinli mahkum tünel kazarak İsrail hapishanesinden kaçtı.
Yüksek güvenlikli bir İsrail hapishanesinden tünel açan altı Filistinli mahkumun kaçışıyla ilgili ilk soruşturma, güvenlik kameralarının mahkumların tünelden çıktığı anı kaydettiğini, ancak kontrol odasındaki gardiyanların hiçbirinin fark etmediğini gösteriyor.
Çarşamba günü, İsrail güçleri altı Filistinli hükümlünün ailelerini hapse attı.
İsrail polisi, altı Filistinli mahkumdan dördünün yakalandığını söyledi.
Suriye’den Gelişmeler
Uluslararası Af Örgütü, eve dönen 66 Suriyeli mültecinin Suriye güvenlik güçleri tarafından gözaltına alındığını, zorla kaçırıldığını ve işkence gördüğünü belirten bir rapor yayınladı.
“Ölümüne gidiyorsun” raporunda, ihlallerden 13’ünün çocuklara karşı olduğu ve hepsinin 2017 ortası ile 2021 baharı arasında gerçekleştiği belirtildi.
Şu anda İsviçre listesindeki Holcim’in bir parçası olan Fransız çimento şirketi Lafarge, kendi iç soruşturmasının ardından, Suriye’deki yan kuruluşunun savaşın parçaladığı ülkede 2011’den sonra operasyonlarını sürdürmeleri için silahlı gruplara ödeme yaptığını itiraf etti. Ancak Fransız sulh yargıçları tarafından yürütülen bir soruşturmada kendisine yöneltilen birkaç suçlamayı reddetti.
Anadolu Ajansı’nın bildirdiğine göre, BM, Türkiye üzerinden Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib’e 37 tır dolusu insani yardım gönderdi. Kamyonlar, Türkiye’nin güneyindeki Hatay ilindeki Cilvegözü sınır kapısından Suriye topraklarına geçti.
Lübnan, insan hakları örgütlerinin Suriyeli yetkililer tarafından gözaltına alınabileceklerinden ve işkence görebileceklerinden korktukları yönündeki haykırışlarının ardından altı Suriyeli mülteciyi sınır dışı etmeyeceğine söz verdi.
Bölgeden Diğer Gelişmeler
Beyrut’taki yıkıcı liman patlamasının ardından önceki yönetimin istifa etmesinden bir yıl sonra Lübnan’da yeni bir hükümet ilan edildi.
Lübnan’ın en zengin adamı Najib Mikati, daha önce iki kez görev yaptığı başbakan koltuğuna yeniden oturdu.
Öte yandan Lübnan’da devam eden ekonomik, politik kriz sebebiyle bazı vatandaşlar günde 20 saat elektrik kesintisi yaşamak zorunda kalıyor.
Sanayileşmiş ülkelerden oluşan G7 grubu, Tunus Devlet Başkanı Kais Saied’i acilen yeni bir hükümet başkanı atamaya çağırdı. Grup ortak bir bildiride, bir başbakanın belirlenmesinin önerilen anayasa reformları hakkında diyalog için alan yaratacağını söyledi.
Anadolu Ajansı’nın haberine göre, işgal altındaki Batı Şeria’nın güneyindeki Eski El Halil kentinde cuma akşamı çok sayıda İsrailli yerleşimci Filistinlilerin evlerine ve araçlarına ateş açtı.
Quds Press’in haberine göre, 50 yaşındaki Filistinli doktor Hazem Al-Joulani cuma akşamı Kudüs’ün Eski Şehrinde günün erken saatlerinde İsrail polisi tarafından aldığı yaralara yenik düşerek hayatını kaybetti.
Katar Haber Ajansı (QNA), Katar’ın bugün Arap Birliği başkanlığını grubun perşembe günkü bir sonraki toplantısı öncesinde Kuveyt’e devrettiğini bildirdi.
Mert DEDECAN
Haftanın Şarkısı
Haftanın Belgeseli
Orta Doğu’da Bu Hafta Ne Oldu ? : Fas’ta Bu Hafta
Kaynakça