Fransa’da Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
Tüm dünyanın gündemi Rusya-Ukrayna arasındaki savaşla meşgulken diğer yandan Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçimleri atmosferi hakim. Nitekim başkan Emmanuel Macron, dün yayınladığı bir yazıyla seçimlerde tekrar aday olacağını açıkladı. Bu yazımızda sizlere Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin nasıl gerçekleştiğinden bahsedeceğiz.
Adaylık Süreci
Her siyasi parti veya hareket kendi içinde cumhurbaşkanlığı adayı seçimi yapar. Birinci çıkan aday seçimlerde boy gösterir. Şimdiye kadar çeşitli parti veya hareketlerden; Cumhuriyetçiler’den Valérie Pécresse, Sosyalist Parti’den Anne Hidalgo, Boyun Eğmeyen Fransa’dan Jean Luc Mélenchon, Ekolojist Parti’den Yannick Jadot ve Ulusal Cephe’den Marine Le Pen ilk tur adaylıklarını kazandılar.
Yaptığı çıkışlarla gündeme gelen aşırı sağcı Eric Zemmour ve geçen seçim de yarışan Philippe Poutu ise bireysel adaylardan. Bireysel olarak aday olabilmek için 500 adet belediye başkanı, milletvekili gibi seçilmiş kişilerin imzası gerekli.
Seçim Süreci
Bu yıl seçimlerin ilk turu 10 Nisan 2022 tarihinde gerçekleşecek. Eğer adaylardan birisi ezici çoğunluğa sahip olamazsa en yüksek oyu alan iki aday 24 Nisan 2022 tarihinde ikinci turda başkanlık için yarışacaklar.
Fransa’daki seçimlerde 1965 yılından beri doğrudan genel oy sistemi yürürlüktedir. Yani oy kullanabilen her seçmen doğrudan kendisini temsil etmesini istediği aday için oy kullanır. Seçilen aday 5 yıllığına cumhurbaşkanlığı görevini yürütmektedir.
Anayasaya Kurulu, Fransa’da seçim sürecini kontrol etmekle yükümlüdür. Adaylıkların toplanmasından seçimlerin uygun şekilde gerçekleşmesine ve nihayetinde ikinci turdan sonra birkaç gün içerisinde kesin sonuçları açıklamakla yükümlüdür.
Kimler Oy Kullanabilir ?
Fransa’da oy kullanabilmek için şu şartlar gereklidir:
- Fransız vatandaşlığına sahip olmak
- En az 18 yaşında olmak
- Seçim listesine kayıtlı olmak
Seçmenler listeye yaşadıkları yerin belediyelerinden, internetten veya posta yoluyla kayıt olabilmektedirler. Yurt dışında yaşayan Fransız vatandaşları, yaşadıkları ülkenin konsolosluklarında veya internetten oy kullanabilmektedir. Eğer seçmen 18 yaşına yeni girmiş veya sonradan Fransız vatandaşlığına sahip olmuşsa seçmenlik kayıtları o seneki seçimler için otomatik olarak gerçekleşir.
Vekâlet Yoluyla Oy
Fransa’da seçmenler vekâlet vererek de oy kullanabilirler. Bizim ülkemizde olmayan bu sistemde, vatandaşlar polis veya jandarma karakolunda bir dosya doldurarak diledikleri kişilere vekâlet verebilmektedir. Bu dosyayı internet üzerinden de doldurmak mümkün. Sonrasında karakola gidip fiziksel olarak vekaletin onaylanması gerekmektedir. Kişinin karakola gitmesini engelleyen bir sebep varsa, bir polis memuru kişinin evine gelip vekâlet işlemini gerçekleştirebilir.
Genel olarak, Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçimleri bu şekilde ilerlemektedir. Sonraki yazılarımızda sizlere başkanlık adaylarını tanıtıp seçim sürecinin güncel olaylarından bahsedeceğiz. Saygılarımızla…
Mehmet Kadir TOPAL
