Orta Doğu’da Bu Hafta Ne Oldu ? (03.05.2020)

İran yönetimi Mayıs ayının ortasından beri kapalı olan camileri önümüzde ki Pazartesi’den itibaren, kademeli olarak ve tüm sağlık tedbirlerini alarak açma kararı aldı. Özellikle sosyal mesafe korunarak saf tutulması kararlaştırılıyor.

Yine İran’da, Perşembe gecesi, bir otopark alanında enteresan bir olay yaşandı. 100’den fazla kişi arabalarıyla geldiler ve arabalarından çıkmamak suretiyle alanda kurulan dev ekranda dini programı takip ettiler. Bu program, Kasım Süleymani anısına düzenlenen törenle başladı devamında ise Şii marşlar ile devam etti.

1300 mağazaya sahip, her yıl yaklaşık 80 milyon üzerinde ziyaretçi alan dünyanın en büyük ticaret ve alışveriş merkezi olan Dubai Mall çok sıkı tedbirler eşliğinde kapılarını yeniden açtı. 3-12 yaş arası ve 60 yaş üstüne yasak olan merkezin girişinde ateş ölçülüyor ve maske zorunlu. Sinemalar ise kapalı.

Güvenlik ve sağlık durumları gerekçe gösterilerek, Sisi yönetiminde ki Mısır’da olağanüstü hal 3 ay daha uzatıldı. 2017 yılında DAEŞ tarafından düzenlenen bombalı saldırı sonrasında uygulamaya konulan olağanüstü hal 3 yıldır aralıksız devam ediyor.

Lübnan’da kuzeydeki Trablusşam bölgesinde başlayan gösteriler, eylemler esnasında bir kişinin hayatını kaybetmesi ile beraber Beyrut’un çeşitli bölgelerinde devam etti. İşsizlik ,hayat pahalılığı ve ekonomik krize karşı olarak çıkan gösteriler de özellikle banka binaları ilk hedefte.

Ayrıca protestolar esnasında son haftaların viral videosu olan tabut dansı unutulmadı. Bir grup eylemci, Lübnan parasını temsilen taşıdıkları tabut ile dansını yaptı.

Son birkaç gün boyunca, Fas, ülkenin hükümetini ve cumhurbaşkanı Saadeddine Othmani’yi koronavirüs krizini kontrol altına alamamakla ve nüfusun ihtiyaçlarını güvence edememekle suçlayan sosyal medya “trollerinin” Birleşik Arap Emirlikleri tarafından finanse edildiğini iddia ediyor. Faslı uzmanlar oybirliğiyle, Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Rabat’ın Arap meseleleri, özellikle Katar kuşatması ve Yemen ve Libya’da ki savaşlarda tarafları nedeniyle ülkelerine karşı “ahlaksız bir intikam savaşı” düzenlediğini kabul ediyorlar.

DAEŞ’in bölgede yeniden canlandığını söyleyebiliriz. Irak’ta DAEŞ tarafından düzenlenen bir saldırıda Cumartesi günü en az 10 Haşdi-Şabi paramiliter savaşçısı öldürüldü.

Petrol fiyatlarının tarihsel düşüşü karşısında, petrole bağımlı ülkelerin başında gelen Suudi Arabistan yeni katı önlemler peşinde. Finans Bakanı’nın açıklamalarına göre, bütçe harcamaları keskin bir şekilde azaltılmalı, mega projeler de dahil olmak üzere hükümet projeleri yavaşlatılmalıdır.

Alınan kararla Cuma günü OPEC + koalisyonu, üretimi iki ay boyunca günde 9,7 milyon varil azaltmak için bir anlaşma uygulamaya koydu ardından 2020’nin sonuna kadar üretim kesintilerini günde 8 milyon varile indirmek hedefleniyor. Bu bağlamda Trump’ın Suudi Veliaht Prens Muhammed Bin Salman ile görüşüp,petrol üretimini kesmemesi halinde Amerikan Askeri Birliklerini ülkeden çekmekle tehdit ettiği biliniyordu.

Öte yandan 1 Mayıs günü Irak, OPEC + ülkelerinin kararı doğrultusunda ham petrol üretimini yüzde 23 oranında azaltma kararının uygulanmaya başladığını duyurdu.

Libya Son Durum

Önceki günlerde Hafter kendini tek taraflı başkan olarak ilan etmişti. Libya Hükümeti ise başkent Trablus’un güneyinde bulunan Hafter milislerine ait askeri bir araca 6 hava saldırısı düzenlediklerini ve 2 cephenin kontrol altına alındığını duyurdu. Son olarak,  Haftar yanlısı parlamento sözcüsüne göre Hafter güçleri, BM tarafından tanınan Libya hükümetine karşı büyük kayıplar verdiği için “Rusya’nın emri” üzerine ateşkes ilan etti.

Öte yandan Birleşik Arap Emirlikleri, BM tarafından kabul görmüş Ulusal Anlaşma Hükümetini destekleyen Türkiye’yi ateşkes olasılığını ve uluslararası toplumun kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşma çabalarını engellediğini söyleyerek eleştiriyor ve suçluyor.

Mert Dedecan

Haftanın şarkısı İran’lı Mohsen Namjoo’dan