Orta Doğu’da Bu Hafta Ne Oldu? (26.04.2020)

Ortadoğu’da Koronavirüs, petrol fiyatları, Yemen’de ve Libya’da ki iç savaş haricinde gündemi meşgul etmeye devam ediyor.

Irak’ta Koronavirüs döneminde ev içi şiddet %30 oranında arttı. Bununda ötesinde daha feci olarak, aşırı muhafazakar bölgelerde yaşayan bazı Irak’lılar testleri pozitif çıksa dahi eşlerini ,erkeklerle iletişim kuracak ya da hastanede tek başına kalacak diyerek tedavi olmasına izin vermiyor ve hastaneye götürmekte ısrarcılar. Doktorları tehdit ediyorlar. Bu sebeple Irak’ta vaka/ölüm oranı analizi yapıldığında ölüm oranı dünya ortalamasının 4 kat üzerindedir. Son verilere göre 820 vaka sayısına karşılık toplam 54 ölüm kaydedildi.

Cezayir Başbakanı Abdelaziz Djerad cumartesi günü yaptığı bir konuşmada; kuaförlerin, pastanelerin, giyim mağazalarının ve diğer sektörlerin(geçici süreyle kapatılan), gerekli önlemlerin alınması koşuluyla önümüzdeki hafta itibariyle yeniden açılabileceğini duyurdu.

Teravih namazları da bu süreçte toplu kılınamıyor çünkü tüm Ortadoğu’da ki camiler kapalı. Dolayısıyla Türkiye’de olduğu gibi bölge ülkelerinde de müezzinler, ezandan sonra halkı evlerinde kalmaları yönünde uyarıyor. Kuveyt, Filistin ve Fas gibi bazı ülkelerde ise ezan şu şekilde değiştirildi: Hayye ale’s-salâh yani haydin namaza kısmı haydin evinizde namaz kılın şeklinde söyleniyor.

Filistin’in Gazze bölgesinde ise fakirlikle mücadele eden kişiler, bu Ramazan’ın çok zor geçtiğini çünkü camilerin ve toplu iftarların kaldırıldığını, bağışlara ulaşmakta zorluk yaşadıklarını dolayısıyla yardıma çok zor ulaşabildiklerini söylüyor. Birleşmiş Milletler’e göre Orta doğu’nun en yoksul bölgelerinden biri olan Gazze’de halkın %80’i yardıma muhtaç. Öte yandan Batı Şeria’da bir Üniversitede” Made in Palestine” solunum cihazı yapıldı.

Wael Abbas adında Mısırlı bir sosyal medya kullanıcısı, karantina nedeniyle ziyaret edilemeyen ve bomboş kalan Mısır’ın tarihi yapılarının fotoğrafını çekip paylaşıyordu. Fakat Pazartesi günü izinsiz tarihi mekânları fotoğraflamak gerekçesiyle tutuklandı.

Virüsün ırklara karşı bir pozitif ayrımcılık uyguladığına dair iddialar anlaşılan sadece Türkiye’de değil. Ürdün’de Society of Genetic Engineers kurumunda görevli genetikçilerin yaptığı bir çalışma,Ortadoğu kökenli Arapların virüsten daha az zarar aldığını söylüyor. Bu teoriye ek olarak da ,İsrail’de vakaların yüksek olduğunu ve Güney Asya ve Avrupa’da ölüm oranlarının çok yüksek olduğunu söylüyorlar.

Virüsün politik bir tarafının olduğu ve Amerika, Avrupa’da ve birçok yerde fakir yerleşim yerlerindeki çalışmak zorunda olan kenar mahalle işçilerinin olduğu ailelerde vakaların görülme oranının fazlalığı biliniyor. Buna ek olarak mülteciler gibi su ve sabuna dahi erişimi zor olan gruplarında virüsün ilk hedefi olduğu aşikâr. Körfez ülkelerinde ise son rakamlara göre toplam ölüm oranının çok büyük bir bölümü Hindistan, Bangladeş, Filipinler ve Nepal gibi Güney Asya ülkelerinden çalışmak için gelen mültecilerde görüldüğü biliniyor. Ve bu ölenler, ülkelerine geri gönderilemediği için tek başlarına uğurlanıyor.

Mısır, daha önce Çin’e sağlık ekipmanları göndermişti. Bu sefer ABD’ye 200.000 maske ve 48 000 koruyucu malzeme gönderdi.

İran sayısı yaklaşık 1000 kadar olan yabancı tutukluyu koronavirüs önlemleri kapsamında serbest bıraktı.

Dünyanın çeşitli yerlerinde mahsur kalan ve ülkelerine dönemeyen Faslılar ise oldukça öfkeli. Ülkelerinin kendi vatandaşlarını yurda döndürebilmek için hiçbir çaba göstermediğini söylüyorlar.

L’UNICEF, bölgede yaşayan çocuklar için , 92,4 milyon dolar daha fazla fon ayıracağını duyurdu. Daha çok,uzaktan eğitim alan çocuklara yönelik bir yardım olacağı söyleniyor.

Libya’da Son Durum

Virüs dolayısıyla geçici bir süre ateşkesin hüküm sürdüğü Libya’da çatışmalar hız kazandı. Hafter güçlerinin başkent Trablus’a yönelik düzenlediği roketli saldırıda 3 sivil hayatını kaybetti. Öte yandan sivil yerleşimlere yönelik Hafter güçlerinin saldırıları da devam ediyor.

Libya İçİşleri Bakanı Fathi Bashagha, Hafter güçlerinin sinir gazı kullandığını iddia etti ve Rusya’nın, Mısır’ın ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin Hafter güçlerine destek vermelerini sonlandırmalarının şimdi tam zamanı diyerek devam etti.

Öte yandan Almanya, Fransa, İtalya ve Avrupa Birliği’nin bazı yüksek düzey diplomatları, yaptıkları bir telefon görüşmesinden sonra acilen Libya’da insani ateşkesin sağlanması gerektiğini vurguladı.

BM tarafından tanınan Libya Ulusal Hükümeti Başkanı Sarraj ise, Avrupa’yı Hafter’in yanında saf tutmakla suçluyor.

Mert Dedecan

Haftanın şarkısı, anne tarafından Cezayirli, baba tarafından Tunuslu olan, Fransa’da büyüyen İsrail asıllı Riff Cohen’den.