Bir Küçük Krep Hikayesi
Bir küçük krep hikayesi
Yeni bir yazı serisine başlama kararı aldım. Fransız mutfağının çok tanınan lezzetlerini sizlerle buluşturmaya çalışacağım. Tarifinden ziyade bu yazı serisi o tatların hikayelerini size anlatacak. Sevdiğimiz o muhteşem lezzetlerin tarihsel gelişimi tabii ağzımızı sulandıracağı için tariflerini de yazının sonuna ekleyeceğim.
Ah bu kreplerin gözü kör olsun…
Fransa deyince herhalde bir çoğumuzun aklına ilk gelecek lezzetlerden biri kreptir. Hiçbir birey bu enfes lezzete hayır diyemez.
Peki bu eşsiz lezzet nasıl ortaya çıktı?
Tarihçiler krepin kökeninin milattan önce 7 bin yılına dayandığını söyler. Aslında o zamanlar, sıcak bir yassı taş üzerinde pişirilen, suyla karıştırılan hamur ve çeşitli ezilmiş tahıllarla yapılan oldukça kalın bir gözleme idi.
KARABUĞDAY
Daha bilinen tarihiyle krep Fransa’nın Bretonya[1] bölgesinde 13.yüzyılda ortaya çıktı. Haçlı seferleri sonrasında Fransa’ya getirilen karabuğday, ince hamur yapma fırsatı sundu. Bu “La galette bretonne” olarak adlandırılan Bretonya krepidir.
“Yüz günlük bitki” olarak adlandırılan karabuğday hızla büyüyen bir yapıya sahiptir ancak sürekli nem, ılıman bir iklim ve asidik toprak gerektirir: Bu nedenle Bretonya, bu bitkinin yetiştirilmesi için çok uygundur. [2]
BRETONYA DÜŞESİ ANNE’NİN KREPİ
Besleyici özelliği ve yüksek verimi sayesinde 16.yüzyılın başında Bretonya bölgesinde Bretonya düşesi Anne önderliğinde yerel bir karabuğday ekimi seferberliği başlıyor.
Un haline getirilen karabuğday, karabuğday krepi konumuna gelir. Bunu büyük bir bölgesel kalkınma projesi olarak sayabiliriz.
Bir krep nelere kadir…
KREP Mİ GALLET Mİ TARTIŞMASI!
Bilmenizi isterim ki Bretonya bölgesinde gerçekten büyük bir tartışma konusu mevcut: Krep mi demeliyiz yoksa galette(okunuşu: galet) mi? Buğday unundan yapılanlar için bir karışıklık mevcut değilken karabuğdaydan yapılanlar için büyük bir tartışma yaşanıyor.
Aynı zamanda şehirlere göre değişen yeme alışkınlıkları kafa karışıklığını iyice arttırmakta mesela Quimper’de sadece krep yenilirken. Rennes’e geldiğimizde sosisle yenildiğini fark ediyoruz. Benim deneyimlediğim kadarıyla krep daha çok tatlı ile tüketilirken (şeker, çikolata, nutella…) galette genellikle tuzlu bir garnitürle tüketiliyor. Tabii farklı tatları karıştırmayı seviyorsanız reçel ve tereyağı ikilisiyle ikisinin arasını da bulabilirsiniz.
Uzun lafın kısası krep mi galette mi sorusuna cevap vermek kolay değil. Bu yüzden gittiğimiz yerde menüde yazılana göre hareket edebiliriz.
LA CHANDELEUR
Noel’den 40 gün sonra her yıl aynı tarihte[3] kutlanan Hristiyan bayramı olan la chandeleur krepler içinde çok önemli bir dini bayramdır. Hristiyanlıktan önce pagan bayramı olan chandeleur Hristiyanlığın kabulünden sonra bebek İsa’nın tapınağa sunulması olarak Hristiyanlarca kutlanır.
Kreplerin yuvarlak şekli ve altın rengi güneş şeklini ve ışığa dönüşü temsil ettiği inanılır. Nitekim şubat ayının başında günler yavaş yavaş uzamaya başlar. Bu nedenle krep tüketimi, mevsimlerin döngüsüne ve daha özel olarak daha iyi günlerin habercisi olan Bahar’ın gelişine bir övgü olduğuna inanılır.
Bu bayrama atfedilen batıl inançlarda vardır. Köylüler la Chandeleur’da krep yapmasaydı, ertesi yıl buğday kötü olurdu. Hasatın iyi olacağından ve finansal olarak onları tatmin edeceğinden emin olmak için, sol eliyle altın tutarken sağ elleriyle krepi döndürüp havaya fırlatarak tavanın içine atmaya çalışırlar.
Bu nedenden o kadar kreple iç içe girmiş olan bu bayram çocuklar tarafından krep bayramı olarak anılır.
Soframızı neşelendiren bu tatla sizi baş başa bırakıyorum
Krep tarifini linkten bulabilirsiniz.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.
Tarık ASLANHAN
[1] En Bretagne
[2] Galette bretonne, normal krepe göre biraz daha farklıdır genelde tuzlu garnitürle tüketilir.
[3] 2 şubat
