Daron Acemoğlu’ndan Tarihi Bir Başarı!
Daron Acemoğlu’ndan Tarihi Bir Başarı!
Geçtiğimiz hafta (8 Ekim 2024), UNESCO’da düzenlenen bir konferansta, Profesör Daron Acemoğlu‘nun yeni kitabı İktidar ve Teknoloji – Bin Yıllık Mücadele üzerine yaptığı konuşmayı dinleme ve kendisiyle tanışma şansına sahip olduk. Bu etkileyici konferanstan sadece bir hafta sonra, Acemoğlu Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanarak hem bilim dünyasına hem de tüm insanlığa büyük bir umut ışığı sundu. Bu ödül, zayıflayan demokrasilerin ve artan ekonomik eşitsizliklerin nasıl tersine çevrilebileceğine dair düşüncelerin daha geniş kitlelere ulaşmasını sağladı.
Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson ile birlikte 2024 Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazandı ve Orhan Pamuk ve Aziz Sancar’dan sonra Nobel’e layık görülen üçüncü Türk olarak tarihe geçti. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, bu üç ekonomistin, kurumların ekonomik refah üzerindeki uzun vadeli etkilerini araştıran çalışmaları nedeniyle ödüllendirildiklerini açıkladı. Nobel Komitesi Başkanı Jakob Svensson, bu ödülün demokrasiyi ve kapsayıcı kurumları desteklemenin, ülkelerin kalkınmasındaki kritik rolüne dikkat çeken bir mesaj taşıdığını vurguladı.
Acemoğlu ve ekibinin araştırmaları, sömürgecilik döneminde farklı coğrafyalarda oluşturulan kurumsal yapıların, günümüzün ekonomik koşulları üzerindeki etkisini ortaya koyuyor. Bu çalışmalar, kapsayıcı kurumların toplumun genel faydasına hizmet ettiğini, sömürücü kurumların ise kısa vadede yalnızca elit grupların çıkarlarına hizmet ettiğini gösteriyor. Araştırmalar, demokratik reformların ve kurumsal yapıların ekonomik kalkınma ile gelir eşitsizliklerini azaltmada ne kadar hayati olduğunu bir kez daha kanıtlıyor.
UNESCO’daki Konferans: İktidar, Teknoloji ve Eşitsizlikler
UNESCO’da yaptığı konuşmasında Acemoğlu, yeni kitabı İktidar ve Teknoloji – Bin Yıllık Mücadelede ele aldığı temel fikirleri aktardı. Ulusların Düşüşü ve Dar Koridor gibi önceki eserlerinde olduğu gibi, bu yeni çalışmasında da kurumların, teknolojik ilerlemelerin ve özellikle yapay zekânın ekonomik eşitsizlikler ile demokratik süreçler üzerindeki etkilerini derinlemesine inceledi. Acemoğlu, teknolojinin kontrolsüz bir şekilde belirli güç odaklarının elinde toplanmasının, eşitsizlikleri daha da derinleştirme ve demokrasiyi zayıflatma riski taşıdığını belirtti. Ancak, konuşmasında bu risklerin uygun politikalarla nasıl bertaraf edilebileceğine dair önemli çözüm önerileri sundu.
Acemoğlu’nun kurumlar, ekonomik büyüme, inovasyon ve otomasyon üzerine yaptığı kapsamlı araştırmalar, onu Nobel ödülüne layık görmekle kalmıyor, aynı zamanda günümüz ekonomi düşüncesinin en etkili isimlerinden biri haline getiriyor. İktidar ve Teknoloji de, teknolojinin tarih boyunca nasıl bir güç unsuru olarak kullanıldığını ve bu güç dinamiklerinin toplumsal yapılar üzerindeki etkisini irdeleyerek, teknolojinin daha adil ve kapsayıcı bir dünya yaratmada nasıl bir araç olabileceğini tartışan önemli bir eser olarak öne çıkıyor.
Referanslar:
UNESCO – Daron Acemoğlu Konferansı
Aposto Daron Acemoğlu Nobel
Nobel Basın Açıklaması
İktidar ve Teknoloji – Medium
