Kültür-SanatMüzik

Yöresel güzellikler: Festival Yaouank

Yöresel güzellikler: Festival Yaouank

Festivaller serimizin bu bölümünde, Rennes şehrinin de bulunduğu Bretonya bölgesinde, Yaouank’ı baz alarak, biraz Breton kültürüne biraz da bölge halkının nasıl eğlendiğine bakacağız. 

Fransız Bretonyası

Fransa’nın 13 jeografik bölgesinden biri olan Bretonya, 1532 yılında Fransa’ya bağlanmadan önce özerk bir bölgeydi. Adını, zamanında Birleşik Krallık’tan bölgeye göç etmiş Kelt halklarından biri olan Bretonlar’dan alıyor.

Etnik olarak Breton olan halk, günümüzde de Kelt kültürlerine bağlı kalmış bir toplum. Breton dilinde üretilen ve korunan şarkılar, kitaplar, tiyatrolar; okullarda seçmeli ders olarak bulunan Breton dili eğitimi; sokak tabelalarında hem Fransızca hem Bretonca kullanılması, hem Bröton dilinin canlı kalmasını, hem de kültürünün korunmasını sağlıyor. 

Geleneksel müzik, dans ve kıyafetler

Müzik ekseninde Bretonlar, Bretonca bestelerin yanı sıra enstrümental olarak da farklılık gösteriyor. Bu enstrümanların en tanıdıkları zurnayı andıran bombarde ve İskoç gaydasına benzeyen binioù. Kültürel etkileşimlerden de etkilenen ve esinlenen Breton müziği, sadece geleneksel olarak değil, rock, pop, metal ve caz gibi diğer türlerle melez olarak da karşımıza çıkıyor. Hem etkileşimle gelişen hem köküne sadık kalan şarkıları festivalde görmek mümkün; ki fikrimce kültürün zenginliğini oluşturan en önemli faktörlerden biri de bu farklı türlerle de birleşebilmesi.

Müzikten bahsederken danstan bahsetmemek olmaz. Bretonya’da dans, aslında bir türkün çok da yabancılık çekmeyeceği bir gelenek. İlk görüşte halayı çağrıştırsa da, ayak hareketleri, ritimler ve el tutuşları halaya göre farklılık gösteriyor. Breton dansı, şarkılara bağlı olarak çift halinde, zincir veya yuvarlak şeklinde edilirken, bölgesel olarak değişim gösterebiliyor. 

Günlük hayatta geleneksel kıyafetler tercih edilmese de, özel günlerde, özellikle gösteri ve festivallerde karşımıza sıklıkla çıkıyorlar. Kadınlar için elbise, başlık ve saç stilinden oluşan geleneksel giyim; erkekler için pantolon, hırka ve şapka olarak kendini gösteriyor. 

Par Jérémy Kergourlay — Travail personnel, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=55838563

Fest noz ve Yaouank

Konumuza dönecek olursak, Fest noz Breton dilinde gece şenliği anlamına geliyor, özel bir tarihi veya etkinliği işaret etmiyor. Herhangi bir barda, konser salonunda veya sokakta yapılabilen bir kutlama ve eğlence şekli. Yaouank ise binlerce kişinin katıldığı devasa bir fest noz.  

Fest noz her Breton şehrinde düzenlense de, Yaouank’in adresi Bretonya bölgesinin başkenti olan Rennes şehri. Diğer Breton şehirlerine oranla, öğrenci nüfusu fazla bir şehir. Bu nedenle kültürel çeşitliliği ile de öne çıkıyor Rennes. Bu nedenle Yaouank sadece Bretonlar’ın değil, Rennes’de ikamet eden, Fransa’nın ve dünyanın farklı şehirlerinden gelen öğrencilerin de ilgisini çekiyor. Sözün özü, Yaouank’in en önemli özelliği, Breton kültürü altında binlerce insanı birleştirebilmesi ve bu şekilde büyüleyici bir ambiyans yaratması. 

Eğer bir ön bilgi edinmek isterseniz; festivalde çalmış ve benim kulaklarımda yer etmiş gruplar Plantec, Natah Big Band ve Hamon Martin quintet. Aşağıdaki linklerden festival sahnelerine ulaşabilirsiniz. 

Bir sonraki festivalde görüşmek üzere, müzikle kalın !

Buket Çalışır

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu