Marie Curie Kimdir ?
Marie Curie Kimdir ?
Marie Sklodowska Curie, kısaca bizim bildiğimiz adıyla Marie Curie, 7 Kasım 1867’de Varşova, Polonya’da dünyaya gelmiştir. O dönemde Rus egemenliği altında bulunan Polonya’da ayaklanmalar başladı ve Rusya bakanlıklarını Varşova’dan St. Petersburg’a transfer etti.
Marie’nin babası soylu bir aileden gelen matematik ve fizik profesörüdür. Annesi ise öğretmendir. Toplamda beş kardeş olmak üzere, üç kız, bir de erkek kardeşi vardır. Marie aralarında en küçükleridir. İki yıl arayla 1876’da Ablası Zofia’yı tifüs ve 1878’de annesini tüberküloz hastalığından kaybetmiştir. Sonrasında kendisini derslere verdi. Liseden 1883 yılında altın madalya alarak üstün diploma ile mezun oldu. 1798 doğumlu Auguste Comte isimli Fransız sosyolog ve filozofun öne çıkardığı Pozitivizm akımını desteklemiş ve Ruslaştırma politikasına tepki olarak kitlesel eğitim uygulayan gizli bir örgütün üyesi olabilmek için “Université Volonte” katıldı.
Marie, yüksek öğrenim görmek istese de kendi ülkesinde kadınların böyle bir hakkı yoktu. Bu sebeple Paris’te tıp fakültesinde okuyan ablası Bronia’nın yanına gitmişti.
Marie Curie ve Fizik Çalışmaları
1891’de fizik çalışmaları için Paris Bilim Fakültesine kayıt oldu. 1895 yılında 776 öğrenci arasından sadece 27’si kadın ve 7’si yabancıydı. Fakülteye yakın ve sakin Quartier Latin bölgesinde küçük bir eve taşınarak iyice yerleşmiş oldu. Fakültedeki hocaları Edmond Bouty ve Gabriel Lippmann gibi alanında profesör isimlerdi. Gabriel, Lüksemburg kökenli Fransız nobel ödüllü bir fizikçiydi. Projesi ise fotoğraflarda renklerdi. Bu çığır açıcı buluş optikte yansıyan tüm dalga boylarının yeniden anlam kazanmasını sağlamıştır.
Marie 1893’te fizik lisansında dönem birincisi olmuştur. Bir sonraki yıl 1894’te ise matematik bölümünü 2.likle tamamlamıştır.
1895 Yılında Pierre Curie’nin evlilik teklifini kabul ederek Polonya’ya dönmekten vazgeçmiştir ve Paris’te yaşamını sürdürmüştür. Eşi de kendisi gibi bilim insanı olarak fizik ve kimya laboratuvarında çalışıyordu. İlk kızları Irene 1897’de dünyaya gelmiştir.
Temmuz 1898’da Curieler, yeni bir radyoaktif element olan ve uranyumun radyoaktif bozunmasıyla ortaya çıkan Polonyum’u keşfettiler. İsmine Marie kendi ülkesinden esinlenerek karar vermiştir. Eylül 1898’de ise Radyum’u duyurdular.
Nobel Fizik Ödülü’nü Kazanan İlk Kadın
Marie 1904 yılında doktorasını vererek Fransa’da gelişmiş bilim alanında bu doktora ünvanını alan ilk kadın oldu. Aynı yıl radyoaktivite çalışmalarından dolayı takdim edilen Nobel Fizik Ödülü’nü dünya tarihinde kazanan ilk kadın olmuş ve bu gururu eşiyle paylaşmıştır.
Bu esnada radyoaktivitenin dokuya verdiği zararlar herkes tarafından kabul görmüş ve Curieler hastalanmaya başlamıştır. 1906 yılında Pierre Curie, at arabası çarpması sonucu hayatını kaybetmiştir. Marie ise onun Sorbonne’daki görevini üstlenerek bir ilke daha imza atmıştır. Sorbonne Üniversitesi tarihindeki ilk kadın profesör olmuştur. 1911 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü Radyum ve Polonyum’un keşfi sayesinde alarak tarihte iki tane Nobel alan ilk kişi olmuştur. Hâlâ iki Nobel sahibi tek kadındır. 1914 yılında Paris’te Radyum Enstitüsü kuruldu ve Marie müdür olarak atandı. Hep Radyum’un tıptaki etkisi üzerine dikkat çekmiş olup, 1. Dünya Savaşı sırasında röntgen cihazları yaparak genç kadınlara X-ray teknolojisini öğretti.
Maalesef 1934 yılında çokça radyoaktiviteye maruz kalmaktan kan kanser nedeniyle hayatını kaybetmiştir. “Bilim için ölen kadın” denmiştir. Radyoaktivite birimi kitaplarda “curie” olarak yerini almıştır.
Buse ÖZCAN
Kaynak
https://www.franceculture.fr/personne-marie-curie
https://www.geo.fr/histoire/qui-etait-marie-curie-physicienne-de-genie-aux-deux-prix-nobel-202713