Politik Bir Plan: ULAŞIM

   Günümüzde,  ulaşım doğrudan yabancı yatırım (DDY) için önemli bir fonksiyondur çünkü bir yere yatırım yapmak istiyorsanız, önce oraya gitmeniz gerekir. Böylece, ulaşım politik bir plan haline gelebilir. Her şeyden önce, size konuyu açıklamak için örnekler vereceğim.

   Tren, DDY’ler için geçmişin en iyi ulaşım aracıydı. Öncelikle ilk demiryolu, Osmanlı İmparatorluğu’nda (Anadolu’da) bir İngiliz şirketi tarafından, 1860 yılında inşa edilmiştir. Daha sonrasında; Fransa ve Almanya ekonomik ilişkilerini arttırmak için Osmanlı İmparatorluğu’na yeni demiryollarını inşa ettiğini söyleyebiliriz.

   Günümüzde hava taşımacılığı, diğer taşımacılıklara kıyasla en çok kullanılan ulaşım sistemidir. Türk Hava Yolları örneği ile hava taşımacılığı ve DYY arasındaki ilişkiyi rahatlıkla görebiliyoruz.. Peki, doğrudan dış yatırımının artmasıyla havayolu taşımacılığı arasında bir ilişki olduğundan bahsedebilir miyiz? 

   2000’li yılların başında, Türkiye Sahra altı Afrika ülkeleri ile oluşturduğu yeni aksiyon planını ilan etti ve bu dönemde, Türkiye Cumhuriyeti Sahra altı Afrika ülkeleriyle ekonomik ve politik bir ilişki inşa etmeye başladı. Önemli olan faktör şu ki,Türkiye’nin ekonomik ve politik eylemlerinin arasındaki ilişki, yeni kurulacak ticari ve diplomatik ilişkilerin temellerini oluşturmalıydı. 2003 yılında Afrika-Türkiye ilişkilerinin inşası iki ülkenin ekonomik ilişkileri için önemli bir milattı. Bu stratejiyi takiben Türkiye, Afrika ülkeleriyle ilişkileri güçlendirmek için tutarlı bir dış politika izledi. Ve şu anda Ankara, Afrika’daki 42 büyükelçilikle temsil edilmektedir. Dönemin Başbakanı Erdoğan, Afrika inisiyatifi politikası çerçevesinde 39 Afrika gezisi düzenledi ve tarihte 23 Afrika ülkesini ilk ziyaret eden Türkiye Cumhuriyeti lideri oldu.

   Ekonomik açıdan bakıldığında, Türkiye’nin parlayan yıldızı, Türk Hava Yolları (THY), Afrika’daki destinasyonlarını çoğalttı. Afrika’da, 13 destinasyonu bulunan Türk Hava Yolları, kıtaya uçuşlarını hızla arttırdı ve 2009’a kadar destinasyonlarını 31’e, 2016’ya gelindiğinde ise 51’e çıkardı. Ve şu anda 55 destinasyona sahip bu özelliği ile THY, Afrika’da bulunan en büyük havayolu şirketi oldu.

   Bu dönemde, Türkiye, Türk Hava Yolları’nın gelişimine odaklanarak gerçek bir “havadan diplomasi” yaptı. 2008 yılında Sahra altı Afrika’da sadece dört şehre hizmet veren ulusal havayolu, şimdi bölgede 26 ülkeye uçuş gerçekleştiriyor.

   Türkiye’nin Afrika girişiminin en önemli dayanaklarından biri yaptığı kamu diplomasisidir. Özellikle yapılan bu diplomasiyi Türkiye; Türk Hava Yolları (THY), Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA), Yunus Emre Enstitüsü, Kamu Kurumları ve Sahra altı Afrika ülkelerinde önemli projeler yürüten kuruluşlar tarafından kurmuştur.

   Böylece, kıta ülkelerinin görünürlüğü ve kıta halkları arasındaki farkındalığın artması hedeflendi. Kamu diplomasisi, doğası gereği diğer ülkelerin hükümetleri arasında tanınmayı amaçlayan ve sağlayan politika ve faaliyetlerin doğası olarak tanımlanabilir. Türkiye, ayrıca kamu diplomasisi faaliyetlerinde, Afrika halkıyla yakın iletişim kurmuştur.

   Türkiye’nin merkez bankası tarafından paylaşılan ” Ülkelere göre doğrudan yabancı yatırımları (milyonlarca ABD doları)” tablosunu incelediğimizde. Özellikle Afrika’yı analiz ettiğimizde, 2006-2007’de Türk Hava Yolları Addis Ababa (Etiyopya’da), Hartum (Sudan’da), Cape Town ve Johannesburg’a (Güney Afrika’da) yeni uçuşlar sundu. Yeni uçuşların DYY artışı üzerindeki etkilerini görebiliriz.  

   Böylelikle, ulus ötesi aktörlerin, THY örneğinde olduğu gibi, ülkeler arasındaki ekonomik ilişkileri arttırmak için siyasi eylemlerde aktif bir aktör olabileceğini anlayabiliriz.

 KAYNAKÇA

1- «Residents FDI abroad by countries»,Central bank of the republic of turkey, 

2-EYRİCE TEPECİKLİOĞLU Elem, TEPECİKLİOĞLU Ali Onur et AYDOĞAN ÜNAL Betül,«Turkey’s Public Diplomacy Initiatives in Sub-Saharan Africa»

3-KANBEROGLU, Nesrin ,«Osmanlı Devleti’nin II. Meşrutiyet Dönemi Demiryolu Politikaları 1908-1914»  

4-DEIK-FOREIGN ECONOMIC RELATIONS BOARD, afrika bölgesi aylık bülteni, 

5- Turkish Airlines, [en ligne]  https://www.turkishairlines.com/tr-tr/basin-odasi/hakkimizda/ 

6- Turkish Airlines, Investor relations(yıllık rapor)

7 -SELÇUK, Orçun,«turkish airlines as a soft power tool in the context of turkish foreign policy»

Tarık ASLANHAN